20th Century Studios ve alternatif olarak Twentieth Century Studios veya eski adıyla 20th Century Fox, Güney Kaliforniya'da bulunan bir Amerikan film yapım şirketidir. Stüdyo orijinal Star Wars üçlemesi ve daha sonra ön üçlemenin dağıtımını yaptı. Los Angeles'ın Century City bölgesinde, Beverly Hills'in hemen batısında yer alan stüdyo şu anda The Walt Disney Company'nin bir yan kuruluşudur.[1] Ocak 2020'de Disney'in, 21st Century Fox'un eski haber ve spor varlıklarının sahibi olan Fox Corporation ile karışıklığı önlemek için şirketin adını 20th Century Studios olarak değiştireceği bildirildi.[2][3]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Lucasfilm ile ilişkiler, 1977–2019[değiştir | kaynağı değiştir]
20th Century Fox aslında George Lucas'ın filmin dağıtımcısı olarak ilk tercihi değildi; daha önce en azından Universal Studios'un teklifini geri çevirmişti. Lucas, Fox'u ya da daha spesifik olarak Alan Ladd, Jr.'ı, öncelikle Ralph McQuarrie'nin çizimleri sayesinde Star Wars'u finanse etmeye ikna etti. Şirketin riskli yatırımı 1977'de Star Wars'un büyük bir hit haline gelmesiyle karşılığını buldu.[kaynak?]
Lucas'ın Fox ile yaptığı orijinal anlaşma, Fox'a bazı ticari haklar ve telif hakları veriyordu. Star Wars: Bölüm IV Yeni Bir Umut'un telif hakkı başlangıçta Fox'a aitti[4] ve ticari haklar Fox ve Lucas arasında 60/40 oranında paylaştırılmıştı. Fox'un Star Wars IP ve lisans hakları, Yeni Bir Umut'un telif hakkı hariç, 1 Eylül 1981'de Lucasfilm'e geri döndü.[5][6][7][8][9] Lucasfilm sonunda 18 Ocak 1997'de Yeni Bir Umut'un telif hakkını aldı.[10][11]
Star Wars destanının ilk altı bölümünün dağıtıcısı olarak, orijinal ve ön üçlemelerinin filmlerinin açılışlarında Alfred Newman'ın Fox logosuna eşlik eden 20th Century Fox Fanfare, George Lucas tarafından ısrarla kullanılmış ve bu da ikilinin film stüdyosunun yapımlarında yeniden kullanılmasına katkıda bulunmuştur.[kaynak?]
The Walt Disney Company'nin 2012 yılında Lucasfilm Ltd.'yi satın almasına ve gelecekteki tüm Star Wars filmlerinin yayın haklarına sahip olmasına rağmen, Fox Yeni Bir Umut'un orijinal dağıtım haklarını dünya çapında tüm mecralarda sonsuza dek elinde tutacaktı. Fox ayrıca Lucasfilm'in bağımsız olarak yapımcılığını ve finansmanını üstlendiği serinin sonraki beş filminin dünya çapındaki sinema, sinema dışı ve ev videosu haklarını da Mayıs 2020'ye kadar elinde tutacak ve ardından mülkiyet Disney'e geçecekti. Disney ve Fox arasındaki bu karmaşık ilişki, özellikle de Fox'un Bölüm IV üzerindeki daimi haklarıyla ilgili olarak, gelecekte dokuz filmin tamamını içeren herhangi bir kutulu set için bir engel oluşturacaktı.[12]
Disney satın alımı, 2019–günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]
Aralık 2017'de The Walt Disney Company, 20th Century Fox da dâhil olmak üzere film ve televizyon varlıklarını satın almak için 21st Century Fox ile görüşmelere başladı. Disney başlangıçta Fox'u 52,4 milyar ABD doları karşılığında satın almayı planlamış olsa da Comcast, Haziran 2018'de rakip bir teklif sunarak Disney'in teklifini 71,3 milyar ABD dolarına yükseltmesine neden oldu. Uzun süren ihaleler, müzakereler ve düzenleyici kurumlardan alınan izinlerin ardından Disney, 20 Mart 2019 tarihinde 21st Century Fox'un 20th Century Fox da dâhil olmak üzere film ve televizyon varlıklarını satın aldı. Satın almanın bir parçası olarak Disney, orijinal üçleme ve ön üçlemenin haklarını da aldı. Ayrıca Disney, Simpsonlar, Futurama, Star Wars, X-Men, Fantastik Dörtlü, Avatar ve Maymunlar Cehennemi serilerini de satın aldı. Fox'un haber ve spor varlıkları Fox Corporation adlı ayrı bir şirkete dönüştürüldü.[13][14]
17 Ocak 2020'de, Disney'in Fox Corporation ile karışıklığı önlemek için şirketin adını 20th Century Studios olarak değiştireceği bildirildi.[2][3]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Star Wars Album
- The Secrets of Star Wars: Shadows of the Empire
- Empire Building: The Remarkable Real Life Story of Star Wars
- Star Wars Bust Collection 1 (Behind the Cameras: How the Death Star Was Created)
"Lucasfilm: 50 Years of Innovation" — Star Wars Insider 207
SWCA 2022: 6 Things We Learned From the Light & Magic Panel - StarWars.com (yedek bağlantı)
