Star Wars
- "Peri masalları olmadan büyüyen bir nesil için bir film."
- ―George Lucas
Star Wars, George Lucas tarafından 1976'da yaratılan çok türlü mitoloji ve multimedya serisidir. Filmler, romanlar, çizgi romanlar, video oyunları, oyuncaklar ve birçok diziden oluşan Star Wars serisi; dinler, klasik mitoloji, siyasi düğümler ve bu açıların müzik tarafından motifler barındırmaktadır.
Bilim kurgunun alt türü olan uzay operasının en başta gelen örneklerinden birisi olan Star Wars, ana popüler kültürün bir parçası ve tüm zamanların en çok kâr elde eden serilerinden birisi oldu.[1]
The Walt Disney Company, 2012 yılında serinin haklarını George Lucas'tan 4.05 milyar dolar karşılığında satın aldı. Bu zamandan beri Disney, Star Wars'u ikiye böldü ve ortaya Star Wars Legends ile serinin "resmî" hikâyesi olan Star Wars canon çıktı.
Serinin Skywalker destanı olarak bilinen ana hikayesi 2019 yılında Star Wars: Bölüm IX Skywalker'ın Yükselişi ile bitmiş olmasına rağmen seri, The Mandalorian ile Star Wars: Klon Savaşları'nın yedinci sezonu gibi Disney+ dizileri ve Star Wars: The High Republic gibi yayın projelerinin başarısı sayesinde hâlâ güçlü ilerlemektedir.
Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]
- "George Lucas çok az sanatçının yapabildiğini başardı; kendine ait bir dünya yarattı ve büyüttü. Onun 'Star Wars' filmleri hem teknik hem de ticari açıdan yapılmış en ilham verici filmler arasında."
- ―Ebert & Roeper
Star Wars hikayesi, Genişletilmiş Evren'i oluşturan çok sayıda kitap ve diğer medyayı ortaya çıkarmış bir seri Amerikan filmleri vasıtasıyla anlatılmaktadır. Star Wars efsanesi ayrıca birçok oyuncak ve farklı türde oyunların da temeli konumundadır. Filmler ve romanlar yaygın bilimkurgu motiflerini kullanmaktadır.
Amerikan popüler kültüründe uzun süreli ün kazanmış bir bilimsel fantazi serisi olan Gene Roddenberry'nin Star Trek sıklıkla hikaye anlatımında mantıklı ve ilerlemeci bir yaklaşıma sahipken Star Wars ise siyasi ve bilimsel unsurlarına ek olarak güçlü bir fantastik yöne sahiptir.
Flash Gordon gibi daha erken uzay temalı bilimkurgu/fantazi filmleri ve dizilerinin kahramanları aksine Star Wars'un kahramanları askeriden ziyade romantik bireylerdir. Üniversite edebiyat profesörleri, Star Wars destanının iyi ve kötü arasındaki, demokrasi ve imparatorluk, çekişmesinin Birleşik Devletler için ulusal bir destan olabileceğine parmak basmaktadır. Filmler, John Ford'un Çöl Aslanı filmine yakın görsel ve anlatımsal benzerliklere sahiptir ve bu, Leia Organa ile Luke Skywalker arasındaki ilişkiye dair ipuçları sunmaktadır.
George Lucas, Star Wars'un güçlü cazibesini bin yıllık psikolojik motiflere ve insanlığın temellerine bağlı bir mitoloji olmasına dayandırmaktadır. Lucas özellikle bu hikayelerin ana izleyicisinin çocuklar olduğunu düşünüyordu. Star Wars filmleri, Japon kültüründe Jidaigeki filmleri ve Roman mitolojisine çok sayıda benzerlik taşımaktadır. Lucas amacının Star Wars'ta arkadaşı ve akıl hocası Joseph Campbell'in araştırmalarına dayalı modern bir mitoloji yaratmak olduğunu belirtmişti. Ayrıca ilk filmin, bir Akira Kurosava filmi olan Gizli Kale'ye olan benzerliklerinin saygıdan dolayı olduğunu söylemişti.
Star Wars filmleri izleyiciye daha önceki bilimkurgu filmlerinde futürist dünyalarının aksine yıllardır kullanılmış gibi görünen teknoloji ve pis bir dünyayı sunmaktadır. Lucas röportajlarda yeni set aksesuarlarını yıkık dökük göstermek için toprak kullandıklarını belirtmişti. Lucas ayrıca yıllar önce "Western" üzerine benzer unsurlar sunan 1960'ların Sergio Leone tarafından üretilen Spagetti Western filmlerinden etkilenmiş olması olasıdır. Buna ek olarak geleneksel bilimkurgudan böylesine bir ayrımın 1984 dolaylarında ortaya çıkan siberpunk türünü doğurmuş olması da mümkündür.
Lisanslı Star Wars romanları, 1977'de orijinal filmin yayınlanmasından beri basılmaktadır. Bu romanlar Lucas tarafından lisanslanmasına rağmen Lucas, Star Wars evreni üzerinde mutlak yaratıcı kontrole sahiptir ve bu dolaylı yoldan Lucas Licensing'i farklı yazarların çalışmaları ve Lucas'ın filmleri arasında devamlılığı korumak için büyük efor vermeye zorlamaktadır. Bu romanlardan unsurlar nadiren en yüksek Star Wars canon türü olan filmlere geçirilmektedir. Dokuz Star Wars filminden direkt olarak türemeyen kitap, oyun ve hikayeler, Genişletilmiş Evren olarak bilinmektedir. Lucas kendini Genişletilmiş Evren'e pek katmadığını ve bunlara odaklanmak yerine filmlere uğraştığını söylemişti.
Orijinal Star Wars (Yeni Bir Umut) ve ilk devam filmi İmparator, Birleşik Devletler Ulusal Film Arşivi'nde saklanması için seçilmiştir.
Lucas, 1978 yılında Star Wars'a benzerliği yüzünden Battlestar Galactica'nın yaratıcılarına dava açmıştı. Dava, 1980 yılında hiçbir gerekçesi olmadığı için ABD Federal mahkemesi tarafından boşa çıkarıldı.
Skywalker destanı olarak da bilinen ana Star Wars hikayesi, 2019 yılında Star Wars: Bölüm IX Skywalker'ın Yükselişi'nin yayınlanmasıyla sona erdi. Ancak Star Wars serisi bitmedi ve The Mandalorian gibi diziler ile Star Wars: The High Republic gibi multimedya projeleriyle devam etmektedir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Orijinal üçleme[değiştir | kaynağı değiştir]
Star Wars (Yeni Bir Umut)[değiştir | kaynağı değiştir]
George Lucas, USC'de çalışmaları sayesinde bazı endüstri çalışanları arasında ün kazanmasına rağmen tam anlamıyla yıldız olması Ağustos 1973'te American Graffiti'nin yayınlanmasıyla oldu. Film haftasonunda 115$ milyon doları aştı ve zamanında Hollywood'un en çok kâr eden filmi oldu. Lucas'ın Graffiti'de kâr katılımı ona 7$ milyon dolar kazandırdı. Lucas artık bir milyoner ve dünyada peşinden koşulan genç yönetmenlerden biri olmuştu.
O zamanlar 20th Century Studios başkanı olan Alan Ladd, Jr. sinemada yayınlanmadan önce American Graffiti'nin kaçak bir kopyasını gördü ve Lucas'ın zekasından kâr edecek sıradaki şirketin Fox olacağına karar verdi.
Etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayranlar, eleştirmenler ve George Lucas tarafından Star Wars filmleri için birçok farklı etki önerilmişti. Lucas, Akira Kurosava'nın 1958 Japon filmi Gizli Kale'den hikaye ve karakterlerin büyük bir esin kaynağı olduğunu belirtmişti. Buna ek olarak film, Lucas'ı Star Wars'u ana bir karakterden ziyade alçakgönüllü droidlerin bakış açısından anlatmaya itmişti. Ayrıca siyah kaskı bir samuray kaskına benzeyen Darth Vader'ın oluşmasında rol oynamıştı.
George Lucas sıklıkla Star Wars'a evrilen projenin ana fikrinin 1930'lardan Flash Gordon serisini yeniden yapmaktı. Lisans mevcut değildi ve bu yüzden Lucas, Akira Kurosava'nın Gizli Kale filmi ve ardından Joseph Campbell'in The Hero With a Thousand Faces filmiyle başlayarak diğer fikirlere yöneldi. Hikaye değişikliğine rağmen Star Wars filmleri hâlâ Asiler vs İmparatorluk Güçleri, Bulut Şehri ve filmi başlatan ünlü kayan yazılarıyla Flash Gordon dizisinden ilhamlar almaktadır.
Star Wars için ikinci büyük yol haritası, Flash Gordon "kelimeleri" kullanarak özellikle Kakushi toride no san akunin (Gizli Kale, 1958), Tsubaki Sanjūrō (Sanjuro, 1962) ve Yojimbo (1961) gibi Akira Kurosava'nın samuray filmlerinin uzay versiyonunu yaratmaktı. Joseph Campbell'in The Hero With a Thousand Faces filmi nihayetinde Lucas'a üçüncü ve son bir hikaye sundu ancak Kurosava'nın çalışmalarından çekişmeli yoksullar (sonradan droidlere dönüştü) ve yardımcısı ile yer değiştiren kraliçe gibi unsurlar kaldı. Sonradan fikrini değiştiren Darth Vader görünümlü kötü general, Japon İmparatorluk Armasına benzeyen bir kamon (bir Japon aile arması) giymektedir.
Lucas, 1975'te Joseph Campbell'in The Hero With a Thousand Faces filmini keşfettiğinde çoktan iki Star Wars taslağını yazmıştı. "Kahramanın Öyküsü" için hazırlanmış bu taslak Lucas'a hayali evrenini tek bir hikayeye dönüştürmek için odak sağladı. Campbell kitabında tüm hikayelerin aynı hikaye örgüsünün farklı anlatımları olduğunu belirtmişti ve buna "Kahramanın Öyküsü" veya "monomit" demişti.
Lucas sıklıkla Star Wars için büyük bir ilham kaynağı olarak Yüzüklerin Efendisi'ni gösteriyordu. Lucas, Tolkien'den mit ögelerini titizlikle nasıl ele alacağını öğrendi. Tolkien bu miti yazdı ve masalın doğru ve yanlış arasında seçmenin, gerçekliği anlatmak için en iyi yol olduğunu keşfetti. Lucas ayrıca röportajlarda Yüzüklerin Efendisi'nin Gandalf ve Cadı Kral gibi karakterlerinin Obi-Wan Kenobi ve Darth Vader karakterlerine ilham verdiğini kabul etmişti.
Notlar ve referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ↑ Star Wars Overtakes James Bond To Become Third Highest-Grossing Movie Franchise, We Got This Covered tarafından wegotthiscovered.com platformunda yayınlandı (29 Aralık 2016) (10 Aralık 2024 tarihinden kaynağından arşivlendi)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- StarWars.com
- Vikipedi'de Star Wars
- İnternet Film Veritabanı'nda Star Wars (yedek bağlantı)
- starwarslocations, Star Wars çekim konumlarına adanmış bir site.
- Starkiller: The Internet home of the original drafts & screenplays of the Star Wars saga
- Twitter'da Star Wars (@starwars).
- Facebook'ta Star Wars
- Instagram'da Star Wars
- Tumblr'da Star Wars
- YouTube'ta Star Wars